Vitamin
là loại vi chất cần thiết đối với cơ thể, nếu thiếu sẽ ảnh hưởng rất
lớn đến sự phát triển bình thường của cơ thể. Nhưng tùy thuộc vào độ
tuổi, theo bệnh và theo trạng thái hoạt động của cơ thể lại có nhu cầu
vitamin khác nhau. Đối với trẻ em, nếu thiếu vitamin sẽ gây ốm đau, chậm
phát triển. Do đó, nhu cầu vitamin đối với trẻ là nhiều hơn.
Bảng ghi nhu cầu vitamin cho trẻ từ 1 – 6 tuổi
Vitamin A:
Đối với trẻ, việc cung cấp đầy đủ
vitamin A có vai trò rất quan trọng trong việc phòng chống một số bệnh
do nhiễm khuẩn và giúp trẻ chóng lớn hơn. Đặc biệt đáp ứng nhu cầu
vitamin A đầy đủ sẽ phòng chống bệnh khô mắt có thể dẫn tới mù lòa.
Nhưng nhu cầu về vitamin A ở trẻ không cao lắm, tùy thuộc từng lứa tuổi:
Trẻ dưới 1 tuổi: cần 350mcg/ngày
Trẻ từ 1 – 3 tuổi: cần 400mcg/ngày
Trẻ từ 4 – 6 tuổ: cần 400mcg/ngày
Vitamin A được lưu giữ lại ở gan với
khoảng thời gian 5 – 6 tháng, vì thế, cơ thể có thể dự trữ được nếu ăn
quá nhiều một lúc. Chính vì thế, trẻ em có thể uống một liều vitamin A
tới 200 000 đv. Với liều lượng này thì trẻ em dưới 3 tuổi không bị thiếu
vitamin A trong vòng 6 tháng. Nhưng điều đó không chỉ giải quyết trong
trường hợp trẻ không bị mắc bệnh viêm gan, viêm tụy, đái đường… Do đó,
việc cung cấp vitamin A qua ăn uống hằng ngày là điều tốt nhất.
Trẻ thiếu vitamin A thường chậm lớn, còi
cọc, dễ mắc các chứng bệnh ngoài da, quáng gà, khô mắt. Vì thế, phòng
ngừa thiếu vitamin A có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với trẻ. Theo
thống kê của viện dinh dưỡng quốc gia, hằng năm có khoảng 7 vạn trẻ em
có biểu hiện lâm sàng khô mắt. Trong đó có khoảng 4000em bị mù do chứng
khô mắt dẫn đến mù lòa. Nguyên nhân chính là do thiếu vitamin A một cách
trầm trọng.
Ngoài tác dụng phòng bệnh, vitamin A còn
có tác dụng rất lớn trong việc chữa trị bệnh do nhiễm trùng, các bệnh
về mắt. Nó có tác dụng trong việc tham gia vào việc tái tạo các mô, da,
niêm mạc, giúp tái tạo hồng tố để võng mạc thực hiện chức năng, tăng
cường sức đề kháng để có thể chống nhiễm khuẩn. Theo đó, dùng vitamin A
để điều trị có khả năng giảm được một nửa số ca chết do bệnh nhiễm
trùng; làm giảm mức độ tổn thương về mắt. Những chú ý khi dùng vitamin A
điều trị các bệnh về mắt cần chú ý tuân thủ theo những hướng dẫn của
thầy thuốc.
Vitamin A có nhiều trong gan lợn
Đối với trẻ dưới 5 tuổi, ngoài việc cho
uống viên nang vitamin A theo liều lượng quy định, thì cần tăng cường
cung cấp vitamin A đầy đủ cho trẻ bằng cách ăn uống. Có thể cho trẻ ăn
các loại thực phẩm bằng có chứa nhiều vitamin A như: Lòng đỏ trứng gà,
gan cá, gan lợn, rau tươi, hoa quả tươi (tiền vitamin A).
Mỗi tuần nên cho trẻ ăn một bữa gan để
cung cấp vitamin A cho trẻ. Ngoài ra trong các bữa ăn hằng ngày nên cho
trẻ ăn các loại rau củ như cà rốt; khoai lang nghệ, …chứa tiền vitamin
A, khi vào cơ thể sẽ tạo vitamin A. Nhưng để cơ thể hấp thụ vitamin A
tốt cần kết hợp với chế độ ăn có lượng lipit nhất định.
Vitamin D:
Cũng như vitamin A, vitamin D cần thiết
đối với cơ thể con người, đặc biệt là đối với trẻ em. Vitamin D thúc đẩy
việc hấp thụ và chuyển hóa chất canxi và chất photpho trong cơ thể. Vì
thế, vitamin D được xem như là chất chống còi xương nên không thể thiếu
đối với trẻ em, nó sẽ gây trở ngại đối với quá trình hình thành xương.
Ngoài việc bổ sung vitam D qua chế độ ăn uống, tắm nắng cho bé hợp lý cũng rất tốt
Các bà mẹ nuôi con nhỏ nên chú ý tới dấu
hiệu còi xương như: lâu liền thóp, xương sọ mềm, chân có thể cong, ngực
lép, chậm biết ngồi, chậm biết đi vì xương không cứng cáp. Vì thế, cần
chú ý cung cấp đầy đủ vitamin D cho sự phát triển của trẻ. Bằng cách,
cho trẻ ăn các loại thực thức ăn động vật như: thịt, cá, trứng…, và
trong các loại rau quả, ngũ cốc, vì trong nó có chứa tiền chất vitamin
D. Ngoài ra, trong bữa ăn của trẻ phải có đầy đủ dầu mỡ để tạo điều kiện
hấp thụ tiền vitamin D và vitamin D. Hơn nữa, không nên để trẻ bị cảm
nắng, nên cho trẻ tắm nắng một cách hợp lý. Tuy nhiên các bà mẹ cũng
phải chú ý rằng, việc thiếu vitamin D sẽ gây trở ngại cho việc hình
thành xương đối với trẻ, nhưng nếu thừa cũng sẽ gây bất lợi cho cơ thể
của trẻ. Sự thừa vitamin D trong cơ thể sẽ làm rối loạn việc hình thành
xương. Vì thế, ngoài chế độ ăn uống hợp lý, tắm nắng thích hợp thì việc
dùng vitamin D ở dạng uống cũng cần tuân thủ theo sự chỉ dẫn của thầy
thuốc.
Vitamin C:
Cùng với vitamin A – D, vitamin C cũng
đóng vai trò quan trọng, tham gia vào nhiều chức năng sinh lý, đảm bảo
cho sự phát triển và hoạt động ở trẻ nhỏ. Vitamin C tham gia vào sự liên
kết bền vững các tế bào trong các tổ chức của cơ thể; tham gia vào việc
tạo máu; cùng với các men chuyển hóa, giúp cơ thể phòng chống bệnh tật,
nhất là chống nhiễm khuẩn các vết thương, giúp vết thương chóng lành.
Không giống vitamin A là chất có khả
năng lưu trữ ở gan để dự trữ, vitamin C lại là chất không bền, dễ bị hòa
tan trong nước và dễ bị phá hủy ở nhiệt độ cao do ánh nắng hoặc môi
trường kiềm. Vì thế, trong những thức ăn được chế biến sẵn hoặc được
bình quân lâu ngày đều mất vitamin C. Nên chọn những loại rau non, tươi,
chú ý đến cách chế biến để giúp giữ được nguồn vitamin C cho cơ thể và
giúp cho việc hấp thụ các vitamin khác.
Vitamin C có nhiều trong rau củ quả tươi
Vitamin C không tích lũy lâu dài trong
cơ thể, nó dễ bị thải ra ngoài qua ước tiểu. Chính vì vậy chúng ta cần
phải cung cấp vitamin C hằng ngày cho trẻ. Vitamin C có nhiều trong rau
xanh, củ, quả tươi như khoai lang tươi, cà chua, nước cam, chanh,… Càng
cho trẻ ăn nhiều loại hoa quả càng cung cấp đầy đủ nhu cầu vitamin C cho
cơ thể của trẻ, vì trong một loại hoa quả có một số chất đặc trưng. Đối
với trẻ còn đang bú sữa mẹ, người mẹ cần ăn nhiều hoa quả và rau tươi
để đáp ứng đủ nhu cầu vitamin C cho trẻ. Nếu người mẹ không có sữa hoặc
ít sữa không đủ cho trẻ bú, phải nuôi toàn bộ bằng sữa ngoài, cần bổ
sung vitamin C bằng nguồn hoa quả tươi hoặc dưới dạng tân dược để tránh
một số bệnh do thiếu vitamin C. Bởi vì trong sữa tươi, sữa bò có chứa
rất nhiều vitamin C, hơn nữa khi đem đun hoặc hấp nóng rất dễ làm giảm
hoặc mất đi lượng vitamin C có trong sữa.
Khi cho trẻ uống vitamin dưới dạng thuốc
cần tuân thủ theo sự hướng dẫn của thầy thuốc để dùng đúng cách và uống
đúng liều lượng.
Vitamin B1:
Vitamin B1 đóng vai trò quan trọng đối
với cơ thể. Nó thúc đẩy sự chuyển hóa gluxit và bảo vệ, tăng cường sự
hoạt động của hệ thần kinh.
Vitamin B1 rất cần thiết cho trẻ, nếu
thiếu nó trẻ sẽ chậm lớn, biếng ăn. Trẻ bị tê phù đau nhức chân tay,
thậm chí còn bị suy tim khi thiếu vitamin B1 một cách trầm trọng.
Vitamin B1 có nhiều trong các loại thịt, trứng, ngũ cốc và các loại đậu
Vitamin B1 là chất dễ bị thiếu vì nó rất
dễ bị hòa tan trong nước và dễ bị phá hủy khi chế biến, nấu nướng. Hơn
nữa, cơ thể lại không thể hấp thụ được nhiều vitamin B1, cho nên nếu nấu
cho trẻ ăn uống thiếu vitamin trong nhiều ngày có thể gây ảnh hưởng xấu
đến sức khỏe của trẻ. Do đó, trong các bữa ăn hằng ngày của trẻ cần
cung cấp đầy đủ vitamin B1 cho trẻ. Vitamin B1 có nhiều trong các loại
thịt, trứng, ngũ cốc và các loại đậu đỗ.
Những bà mẹ đang cho con bú cần có chế
độ ăn uống đủ chất, kết hợp ăn nhiều các loại hoa quả để tránh thiếu
vitamin B1. Nên tránh ăn gạo kém phẩm chất hoặc gạo xay xát quá kỹ sẽ
làm mất lượng vitamin B1 trong đó.
Các loại vitamin khác:
Để cơ thể phát triển bình thường, ngoài
việc cung cấp đầy đủ các chất vitamin A, B, C, D cở thể còn cần phải
cung cấp nhiều loại vitamin khác như: Vitamin K, vitamin E, vitamin H,
PP, B6…
Tuy nhiên, không như các vitamin đã nói ở
trên, những loại vitamin này có thể cần cho cơ thể nhưng với số lượng
ít hơn. Nhưng không phải vì thế mà chúng ta coi thường nó, nó ít nhưng
không thể thiếu trong cơ thể để giúp cơ thể phát triển. Nếu thiếu nó sẽ
không tốt cho sự phát triển của cơ thể. Còn thiếu nhiều đến mức trầm
trọng sẽ gây ra một số bệnh cho trẻ. Vì vậy, các bà mẹ cần chú ý cho trẻ
ăn một khẩu phần hợp lý và phòng phú hằng ngày sẽ không thiếu vitamin.
Nguồn: ST